Sàn thương mại điện tử phải xác minh người bán, yêu cầu cung cấp thông tin đầy đủ, giám sát bằng công nghệ, phát hiện và gỡ bỏ sản phẩm vi phạm, đồng thời chịu trách nhiệm liên đới nếu để vi phạm kéo dài.
Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua đánh dấu bước chuyển mạnh mẽ trong chính sách quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa của Việt Nam.
Với cách tiếp cận dựa trên quản lý rủi ro, truy xuất nguồn gốc số hóa và ứng dụng công nghệ hiện đại, Luật đã tạo nền tảng pháp lý vững chắc nhằm bảo đảm quyền lợi người tiêu dùng được sử dụng sản phẩm, hàng hóa chất lượng, an toàn và minh bạch.
Trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển nhanh chóng, Luật cũng có những quy định cụ thể tại Điều 34b về bảo đảm chất lượng hàng hóa kinh doanh trên các nền tảng số và sàn thương mại điện tử.
Theo đó, tổ chức, cá nhân kinh doanh trực tuyến có trách nhiệm công bố đầy đủ thông tin về chất lượng, xuất xứ, hướng dẫn sử dụng, cảnh báo an toàn,… đối với sản phẩm được kinh doanh trên nền tảng của mình.
Bên cạnh đó, chủ quản các nền tảng số phải thiết lập và vận hành hệ thống tiếp nhận, xử lý khiếu nại của người tiêu dùng, phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý các vi phạm về chất lượng.
Quy định này giúp bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đồng thời tạo ra sân chơi công bằng giữa các mô hình kinh doanh truyền thống và trực tuyến.
Trước đó, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh về việc quản lý chất lượng sản phẩm hàng hoá trên môi trường mạng.
Càng ngày sẽ càng nhiều hàng hoá trên môi trường mạng, năm 2024, thương mại điện tử chiếm 20% tổng bán lẻ toàn cầu và đang tiếp tục tăng cao, sẽ nhanh chóng chiếm 30%.
Các nền tảng số có doanh thu và lợi nhuận lớn, nhưng lại luôn tìm mọi cách để lẩn tránh trách nhiệm, mặc dù họ là người có đầy đủ công cụ, đầy đủ dữ liệu trong tay để quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hoá, không ai có đủ năng lực làm tốt hơn họ việc này.
Luật đã bổ sung các quy định làm rõ trách nhiệm của người bán và sàn thương mại điện tử trong việc tuân thủ bảo đảm chất lượng hàng hóa.
Người bán phải công khai trung thực thông tin về sản phẩm, về tiêu chuẩn, quy chuẩn, truy xuất nguồn gốc, chịu trách nhiệm pháp lý và bồi thường nếu sản phẩm có lỗi.
Sàn thương mại điện tử phải xác minh người bán, yêu cầu cung cấp thông tin đầy đủ, giám sát bằng công nghệ, phát hiện và gỡ bỏ sản phẩm vi phạm, đồng thời chịu trách nhiệm liên đới nếu để vi phạm kéo dài.
Luật cũng khuyến khích ứng dụng công nghệ số như AI, Blockchain, dữ liệu lớn để giám sát, cảnh báo và truy xuất nguồn gốc.
Trong bối cảnh các nền tảng số nắm giữ dữ liệu và công cụ mạnh nhất, việc ràng buộc trách nhiệm pháp lý rõ ràng là cần thiết và hợp lý.
Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa sửa đổi lần này có chế tài xử lý vi phạm mang tính răn đe. Trước đây, chỉ phạt hành chính, nay bổ sung thêm xử lý hình sự, thu hồi giấy phép kinh doanh, công bố công khai các vi phạm của doanh nghiệp trên nền tảng số quốc gia.
Đối với hoạt động tự công bố hợp quy hoặc tự công bố tiêu chuẩn áp dụng thì khi phát hiện gian dối sẽ áp dụng hình thức xử phạt cao hơn, thậm chí tước quyền tự công bố.
Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa sửa đổi đã bổ sung quyền khởi kiện tập thể cho tổ chức xã hội khi sản phẩm kém chất lượng gây thiệt hại diện rộng, tạo áp lực pháp lý mạnh hơn với hành vi vi phạm.
Cơ quan giải quyết tranh chấp phải chuyển thông tin vi phạm đến cơ quan quản lý để kịp thời kiểm tra, xử lý và cảnh báo rủi ro.
Đồng thời, Luật quy định rõ thời hiệu khởi kiện và trách nhiệm bồi thường thiệt hại của nhà sản xuất, nhập khẩu, người bán theo thỏa thuận hoặc phán quyết của tòa án.
Các quy định mới góp phần nâng cao trách nhiệm toàn chuỗi, siết chặt giám sát và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng một cách thực chất.
(Theo Vietnamnet)
