Hơn 20 năm gắn bó với nghề trồng khoai mì, anh Phan Đình Huynh (Hắc Dịch, Bà Rịa - Vũng Tàu) thấm thía những nhọc nhằn phía sau mỗi mùa vụ khoai mì, từ khi xuống luống đến lúc thu hoạch kéo dài gần 10 tháng, với biết bao nỗi lo từ thời tiết, sâu bệnh… đến đầu ra bấp bênh.

Không riêng gì anh Huynh, anh Nguyễn Văn Mạnh - một nông dân khác trong vùng, cũng từng chật vật với nghề trồng mì truyền thống. “Trước đây khi sử dụng giống cây truyền thống không kháng sâu bệnh, năng suất mì vào khoảng 20 tấn/ha, nhưng độ bột thấp chỉ khoảng 24-25 độ. Sản lượng thấp, chất lượng củ cũng thấp làm giá bán không cao, người nông dân làm lụng quanh năm mà không có lời. Đó là chưa kể đến đầu ra bấp bênh, chịu cạnh tranh bởi khoai mì Campuchia”, anh Mạnh chia sẻ.

“Nghề trồng mì nhiều cái khổ, nhưng ám ảnh nhất phải kể đến bệnh khảm lá. Nó như bệnh ‘ung thư’ của cây mì mà không thuốc gì cứu nổi, chi phí thuốc sâu, phân bón cũng đội lên nhiều lần, mà năng suất củ lại không cao”, anh Huynh chia sẻ thêm.

Tăng năng suất nhờ giống khoai mì kháng bệnh

Với mục tiêu hỗ trợ nông dân cải thiện năng suất mùa vụ, ổn định thu nhập, đồng thời đảm bảo nguồn nguyên liệu cho sản xuất, từ tháng 4/2023, Ajinomoto Việt Nam triển khai Dự án Khoai mì bền vững tại 4 tỉnh: Đồng Nai, Bình Phước, Tây Ninh và Bà Rịa - Vũng Tàu. 

Trong đó, Dự án phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu Thực nghiệm Nông nghiệp Hưng Lộc - đơn vị nghiên cứu, lai tạo nông nghiệp đầu ngành tại miền Nam giới thiệu và cung cấp giống khoai mì kháng bệnh khảm lá HN1. Giống khoai mì mới không chỉ có khả năng kháng bệnh khảm lá mạnh mà năng suất và chất lượng củ cũng tăng cao, giúp cải thiện mùa vụ và gia tăng kinh tế cho người trồng. 

Là những nông dân đầu tiên tham gia dự án, anh Huynh cho biết năng suất khoai mì của gia đình đã tăng gấp đôi, đạt 40 tấn/ha, độ bột đến 28 - 30 độ giúp củ nặng hơn, giá bán cũng cao hơn. Trong khi đó, với giống cây mới và phương pháp canh tác mới từ dự án, anh Mạnh cũng tiết kiệm được 15% chi phí đầu vào (từ 20 triệu xuống còn 17 triệu/ha), trong khi năng suất tăng gấp đôi (từ 18-20 tấn/ha tăng lên 39-41 tấn/ha).

Từ diện tích thí điểm 78,6 ha, sau 2 năm, dự án đã tăng diện tích canh tác lên 503,3 ha với 27 hộ dân tham gia. Bà Phạm Thị Nhạn - Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Thực nghiệm Nông nghiệp Hưng Lộc chia sẻ: “Các hộ nông dân tham gia dự án thu hoạch khoai mì có sản lượng tăng hơn so với phương pháp canh tác trước đây, độ bột cũng cao hơn giúp thu nhập của các hộ dân được cải thiện đáng kể”.

Mang đến giá trị bền vững cho môi trường 

Không dừng lại ở việc mang đến giống khoai mì chất lượng, Ajinomoto Việt Nam còn đồng hành cùng nông dân trong việc chuyển đổi phương pháp canh tác theo hướng thân thiện với môi trường. Thay vì sử dụng phân bón hóa học, dự án khuyến khích người nông dân ứng dụng phân bón sinh học AMI-AMI α, giúp cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng, cải tạo đất và giảm phát thải CO₂. Ước tính riêng trong năm 2024, dự án đã góp phần cắt giảm khoảng 141 tấn CO₂ ra môi trường so với phương pháp canh tác truyền thống.

Bên cạnh đó, ứng dụng “Khoai mì - Aji” trên điện thoại di động cũng được công ty phát triển để hỗ trợ người nông dân phát hiện sâu bệnh kịp thời, theo dõi quá trình canh tác và kết nối cộng đồng trồng mì để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm. Dự án cũng liên kết với các đơn vị thu mua tinh bột mì, giúp bà con an tâm canh tác.

Ông Lê Trọng Tuấn - Trưởng phòng Phát triển Nông nghiệp, Ajinomoto Việt Nam - nhấn mạnh: “Chúng tôi tin tưởng rằng dự án không chỉ mang lại lợi ích tích cực đáng kể cho người nông dân trồng khoai mì mà còn đóng góp cho việc bảo vệ môi trường. Ngoài ra, bằng cách cải thiện năng suất khoai mì, chúng tôi bảo đảm được nguồn bột mì phục vụ cho việc sản xuất các sản phẩm của mình. Đây chính là mô hình kinh tế tuần hoàn mà trong đó tất cả các bên liên quan đều được hưởng lợi và cùng nhau góp phần làm cho trái đất của chúng ta xanh, sạch hơn.”

“Đến năm 2030, chúng tôi đặt mục tiêu mở rộng diện tích trồng khoai mì của dự án khoảng 20.000 ha, hướng đến giảm thiểu CO2 phát sinh so với cách canh tác hiện tại khoảng 5.600 tấn CO₂/năm. Đồng thời, 100% lượng nguyên liệu bột mì phục vụ cho hoạt động sản xuất của Ajinomoto Việt Nam sẽ được thu mua từ khoai mì của dự án”, ông Tuấn chia sẻ thêm.

Đằng sau những củ khoai mì chất lượng là hành trình dài của những nỗ lực cải tiến có sự kết hợp của nông dân - nhà khoa học - doanh nghiệp. Chính những sáng kiến từ Ajinomoto Việt Nam cùng sự kết nối bền chặt giữa các bên liên quan đã giúp gia tăng giá trị bền vững cho nghề trồng mì, nơi người nông dân được tiếp sức và tương lai được vun đắp bằng những giá trị thiết thực.

Theo Vietnamnet