Để cải thiện thu nhập, phó giáo sư phải bán bài báo nghiên cứu?

Cách đây chưa lâu, dư luận xôn xao một phó giáo sư khi công tác tại miền Trung đã có vi phạm liêm chính khoa học.

Thống kê từ MathSciNet (cơ sở dữ liệu thư mục trực tuyến ngành toán của Hiệp hội Toán học Mỹ) cho thấy, vị phó giáo sư có tổng 42 công trình nghiên cứu khoa học.

Tuy nhiên, dù đang là giảng viên cơ hữu của trường khác nhưng vị phó giáo sư này đã có 13 công trình đứng tên Trường Đại học Tôn Đức Thắng và 4 công trình đứng tên Trường Đại học Thủ Dầu Một trong tổng số 42 công trình nghiên cứu khoa học của mình. 

Thống kê từ MathSciNet (cơ sở dữ liệu thư mục trực tuyến ngành toán của Hiệp hội Toán học Mỹ) cho thấy, vị phó giáo sư có tổng 42 công trình nghiên cứu khoa học.

Trải lòng với báo chí lúc đó, ông nói, trường đại học nơi ông công tác không quy định giảng viên cơ hữu không được ký hợp đồng nghiên cứu khoa học với trường khác mà chỉ cần hoàn thành nhiệm vụ nghiên cứu khoa học trong trường. Bản thân ông đã hoàn thành nhiệm vụ khoa học với trường mình nhưng để viết được một bài nghiên cứu phải đổ nhiều công sức, trải qua nhiều công đoạn nên ông cũng mong muốn có thù lao, thêm thu nhập. Để kiếm tiền, cải thiện kinh tế, ông chỉ biết dùng năng lực, chất xám của mình. 

Sau vụ việc công bố nhiều bài báo quốc tế nhưng ký tên trường đại học khác với nơi công tác, vị phó giáo sư đã có đơn xin rút khỏi Hội đồng ngành Toán - Quỹ Nafosted (Quỹ Phát triển khoa học và Công nghệ quốc gia - nơi ông là thành viên thời điểm đó). Quỹ Nafosted đã xem xét đề nghị của ông, đồng thời thảo luận các khía cạnh liên quan và thống nhất để ông không tham gia hội đồng.

Thu nhập hàng tỷ mỗi năm của giáo sư, tiến sĩ đến từ đâu?

Sau khi VietNamNet đăng tải bài viết giáo sư, tiến sĩ nhận thu nhập gần 100 triệu đồng/tháng ở trường đại học, nhiều độc giả cho rằng đây là đãi ngộ xứng đáng với các nhà khoa học để họ yên tâm công tác, không còn phải nghĩ tới “cơm, áo, gạo, tiền”. 

Giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ (GS - PGS - TS) hiện nay có thể nhận thu nhập lên tới hàng tỷ đồng mỗi năm, vậy thu nhập của họ đến từ đâu? Phân tích điều này với PV VietNamNet, PGS Đỗ Văn Dũng, nguyên hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM cho hay, thu nhập của GS - PGS - TS hiện nay đến từ nhiều nguồn. 

Đầu tiên là lương. GS - PGS - TS là giảng viên cao cấp hạng 1 nên hệ số lương khởi điểm 6,2, vì vậy lương cơ bản theo quy định của nhà nước đã rất cao (dao động từ 14,58-18,72 triệu đồng/tháng, tương ứng với các bậc từ 1-6). Ngoài lương cơ bản, các trường sẽ trả lương theo vị trí việc làm hàng chục triệu đồng/tháng. Ngoài lương cơ bản, các trường sẽ trả lương theo vị trí việc làm hàng chục triệu đồng/tháng.  

Thu nhập thứ hai đến từ giảng dạy. Ngoài số giờ giảng theo quy định, đa số GS - PGS - TS đều dạy vượt giờ, như vậy họ có thêm tiền phụ trội. Trong khi đó, số tiền phụ trội hiện nay ở các trường dao động từ 150.000-1.000.000 đồng mỗi tiết. Vậy nên một GS, TS nếu chăm chỉ giảng dạy thì thu nhập này ngang ngửa hoặc cao hơn lương, chưa kể họ đi thỉnh giảng ở các trường khác.

Nguồn thu thứ ba đến từ nghiên cứu khoa học. Đa số các trường đại học hiện nay đều có chính sách khuyến khích thưởng công bố quốc tế, mức thưởng dao động 30-200 triệu đồng/bài tùy đăng ở tạp chí khoa học thuộc danh mục SCIE, SSCI có chỉ số Q1, Q2, Q3, Q4. Cho nên tiền thưởng từ bài báo khoa học lên đến cả tỷ đồng/năm/người.

“Mỗi GS, TS chỉ cần công bố 5-6 bài báo/năm là có thu nhập cả tỷ đồng. Chưa kể ở một số trường đại học có uy tín, họ còn có hợp đồng nghiên cứu khoa học với các công ty, tổ chức bên ngoài”, ông Dũng nói.

Tuy nhiên, nguyên hiệu Trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM cũng cho rằng, đây là những người có năng lực, còn với những GS, TS “sống lâu lên lão làng” thì thu nhập thấp hơn, khoảng vài chục triệu đồng/tháng. 

Đồng quan điểm, TS Nguyễn Trung Nhân, Trưởng phòng đào tạo (Trường ĐH Công nghiệp TPHCM) cho hay, thu nhập của mỗi người ở trường nơi ông công tác là khác nhau, tùy năng lực, trình độ, vị trí việc làm. Tuy nhiên, nhà trường có chính sách thu hút nhân tài, người có hàm giáo sư về trường công tác sẽ nhận ngay 350-500 triệu đồng, phó giáo sư nhận 250-350 triệu đồng. Ngoài ra, họ sẽ nhận phụ cấp học hàm cho giáo sư 12 triệu đồng/tháng còn phó giáo sư là 10 triệu đồng/tháng. Chưa kể họ còn được nhận lương theo quy định của nhà nước (đợt 1) và lương theo vị trí việc làm (đợt 2). Nếu có công trình nghiên cứu khoa học, họ còn được thưởng theo quy định.

Ông Nhân cho rằng, việc một nhà khoa học phải đi bán bài báo (bài nghiên cứu) để kiếm thêm tiền là do chính sách nơi họ công tác. Trường chưa tự chủ thì chế độ cho cán bộ giảng viên còn thấp. Do vậy, thu nhập của GS, TS phụ thuộc vào đơn vị họ đang công tác là trường công lập đã tự chủ, trường tư thục, trường công chưa tự chủ… 

Theo Vietnamnet