Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) vừa có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ, Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính đề xuất áp dụng phương pháp tiên tiến nhất để tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) với giao dịch chuyển nhượng chứng khoán. Đó là phương pháp CGT (Capital Gain Tax).

Theo VAFI, tại Việt Nam, khi bán cổ phiếu, nhà đầu tư phải chịu thuế khoán 0,1% trên tổng giá trị bán chứng khoán và thuế 5% tính trên mệnh giá 10.000 đồng/cổ phiếu thưởng theo mệnh giá 10.000 đồng/cổ phiếu, bất kể cổ phiếu đó lãi hay lỗ. Đây là điều bất cập lớn, cần giải quyết.

Bản chất thuế CGT là xác định thuế thu nhập cá nhân khi bán chứng khoán theo công thức: lấy tổng giá trị bán chứng khoán (theo giá bán bình quân) trừ tổng giá trị mua vào (theo giá mua bình quân) đối với số cổ phần tương ứng đã bán, rồi nhân với thuế suất.

Phương pháp này ưu điểm hơn thuế khoán là trừ đi giá vốn chứng khoán mới tính thuế, cho nên theo CGT thì chỉ có lãi mới chịu thuế thu nhập cá nhân.

VAFI kiến nghị cần áp dụng phương pháp CGT vào dự thảo luật Thuế TNCN 2025 đối với giao dịch chuyển nhượng chứng khoán trên thị trường chứng khoán, tức là chỉ áp dụng cho các công ty đang niêm yết chứng khoán.

Cụ thể, theo VAFI, tính thuế TNCN khi bán chứng khoán với mức thuế suất hợp lý theo công thức: Tổng giá trị bán chứng khoán theo giá bán bình quân trừ đi tổng giá trị mua chứng khoán tương ứng với số cổ phần đã bán theo giá mua bình quân nhân với thuế suất 3%. Thu thuế CGT theo từng lần bán chứng khoán.

Mức 3% là phù hợp nhằm tạo động lực phát triển thị trường chứng khoán, tạo điều kiện thu hút đông đảo người dân tham gia thị trường chứng khoán và tạo điều kiện cho hệ thống các doanh nghiệp niêm yết dễ dàng huy động nguồn vốn khổng lồ từ khu vực dân cư và nước ngoài.

Hầu hết các quốc gia trên thế giới áp dụng phương pháp CGT để tính thuế TNCN với các giao dịch chuyển nhượng chứng khoán. Tại khu vực ASEAN, chỉ còn Việt Nam và Indonesia áp dụng cách tính thuế khoán, đánh 0,1% trên tổng giá trị bán chứng khoán, bất kể giao dịch đó lãi hay lỗ”, theo VAFI.

Đối với cá nhân và tổ chức nước ngoài không thành lập pháp nhân tại Việt Nam nhưng tham gia đầu tư vào thị trường chứng khoán, VAFI kiến nghị áp dụng cách tính thuế chuyển nhượng tương tự như với nhà đầu tư cá nhân trong nước. Đồng thời, Hiệp hội đề xuất bãi bỏ thuế thu nhập cá nhân đối với cổ phiếu thưởng.

Trước đó, tại dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 126 hướng dẫn thi hành Luật Quản lý thuế, Bộ Tài chính đề xuất doanh nghiệp sẽ khấu trừ thuế TNCN tại nguồn ngay khi phát hành cổ phiếu thưởng hoặc cổ tức bằng cổ phiếu, thay vì đợi tới thời điểm cổ đông chuyển nhượng. 

Đồng thời, đề xuất bổ sung cách xác định số thuế TNCN khấu trừ được xác định bằng giá trị cổ tức, giá trị lợi tức, giá trị thưởng nhân với thuế suất thuế TNCN từ đầu tư vốn (5%).

(Theo Vietnamnet)