Đám vẩy lân tinh phía trời xa lấp loáng rồi biến mất. Tiếng chó cắn ủng oẳng từ chân núi vọng lại nghe mơ hồ và cô liêu xiết bao. Nhóm người đi hái lộc trên đền cao đỉnh núi Trầm đã về nhà say giấc. Xóm núi chỉ còn duy nhất một ngôi nhà sáng đèn. Đó là nhà của vợ chồng ông Xuyên nuôi rắn. Hai ông bà chuẩn bị làm một nghi lễ đặc biệt ngay khi năm mới vừa sang. Lễ phóng sinh cho rắn. Nhiều năm nay, họ đã làm như thế.

Bà Xuyên xếp một cái bàn trải vải đỏ ra sân, bày lên hoa quả bánh kẹo, đèn nến và chuẩn bị thắp hương tế trời, thần linh và xin phép vị quan hành khiển năm mới để làm lễ. Ông Xuyên đặt rổ trứng rắn ráo chừng 10 quả lên bàn, trong cái túi lưới có mấy con rắn ráo trưởng thành. Bà lầm rầm khấn xin cho chỗ trứng kia sẽ ấp nở an toàn, xin cho những con rắn kia về với núi rừng. Khi làm lễ xong, ông bà sẽ soi đèn đi bộ ra sau nhà rồi men theo con suối nhỏ đến chân núi Trầm. Quãng đường chừng hơn một cây số ấy đã chứng kiến những chuyện kỳ lạ. Người xóm núi có lần đã bắt gặp cả một đàn rắn nối đuôi nhau nhảy múa trên đường rồi biến mất ngay trước mắt. Hoặc mùa khô, lòng suối cạn khô, trứng rắn trong những bụi rậm nhiều vô kể, chỉ sau một đêm nó bỗng biến mất không dấu vết.

Người ta vẫn kể về một truyền thuyết, nơi đây, từng có đền thờ một nàng công chúa rất linh thiêng. Vào đêm rằm tháng Giêng, bên gốc cây lim xanh cổ thụ, lối dẫn vào rừng tạp trên núi Trầm lại có một người con gái vận xiêm y lộng lẫy múa hát, quanh nàng, có đến cả nghìn con rắn quấn lấy nhau nhảy múa theo. Chúng cùng nâng một cây sáo dài làm từ ống sậy. Tiếng sáo mê hoặc và thống thiết. Những người mới đến xóm núi sẽ mở cửa nhà để xem, trầm trồ ngạc nhiên. Chỉ có ông bà Xuyên là đóng cửa ngồi niệm Phật. Lâu dần, người ta cho rằng, ai ham mê nhìn ngắm sẽ bị mắc bệnh kì lạ, khó mà chữa khỏi. Xóm núi lập miếu thờ, không ai dám bén mảng hái một cái lá của cây lim.

Tranh của họa sĩ Trần Thắng

Hai ông bà Xuyên đã đến cửa rừng. Bà soi đèn, ông lầm rầm điều gì đó rồi mở túi lưới thả những con rắn ráo vào bóng đêm. Hai người trở về, kết thúc nghi lễ phóng sinh và đi ngủ.

- Bà có cam đoan là bọn chúng nó đủ ấm chưa?

- Ấm rồi, mỗi sàn chuồng một cái bóng điện rồi còn gì, đám trứng kia chắc sẽ nở hết thôi, ông yên tâm ngủ đi.

- Bà này, liệu sáng mai mẹ con cái Liên có về ăn Tết không?

- Có chứ, nay nó mua vé tàu bị muộn, đành đón giao thừa trên tàu đấy.

- Giá mình có thêm vài đứa con nữa nhỉ, nhà vắng quá.

- Chắc ông trời chỉ cho mình vậy thôi, ông ngủ đi. Mai tôi sẽ thay hết vải lót chuồng cho bọn rắn. Nay có người đến gạ mua về làm thịt đấy ông ạ

- Người ở đâu? Tuyệt đối không bao giờ bán, bà nhớ đấy.

- Người vùng khác đến, không bán, tôi sẽ nuôi cùng ông khi nào tôi chết đi được chưa?

Hai ông bà im lặng. Ông Xuyên mơ màng nhớ đến cái đêm vừa thoát chết cùng vợ con trong hang núi, ông lại bị cái cây đổ vào người rồi nước cuốn đi. Trong ánh trăng mờ tỏ, ông thấy mình ướt be bét, nằm dán chặt người xuống nền đất một ngôi miếu vắng. Người kể chuyện đã đưa linh hồn ông đi rất xa, tiếng kể cứ bập bõm, chập chờn...

... Dải Ngân Hà xa tít hôm nay rực sáng. Mấy con vịt đang bơi qua sông bỗng bị đám mây che khuất. Có ai đó nhớ nhà. Nỗi nhớ biến thành khúc nhạc kêu u u trong gió đêm. Ngôi làng kia không biết thuộc về nơi nào, những bờ cỏ tốt bao quanh các con đường nhỏ. Dường như nó sắp bị biến mất thì phải, cảm giác nó đang gặp hiểm nguy. Cô gái mặc váy dài, xõa tóc ngồi bên bụi cỏ lau, chống cằm, hóng mắt lên dòng sông lấp lánh sao. Lúc này nhìn cô giống công chúa trong cung điện xa hoa. Người kể chuyện gọi cô là Nàng.

Trời oi bức và im gió đột ngột, có mùi bùn tanh nồng sục lên. Mưa bão đây, cô gái nhủ thế rồi đứng lên, tháo dép, đi chân trần về làng. Nghe rất xa phía núi, có âm thanh của nước chảy. Nguy rồi, có thể lũ quét đang về. Sao chạy kịp từ đây về chỗ những mái nhà kia? Nàng đứng dậy hú một tiếng dài kinh hoàng. Tiếng hú xé màn đêm loang đi. Phía làng, có vài ánh đèn vừa được bật lên. Có thể ai đó đã nghe được tiếng hú bất thường.

Tiếng nước chảy ngày một rõ hơn, dữ dội hơn, gió rít xoay tròn trên tán cây. Nàng vù chạy theo vệt lân tinh trong bóng tối. Chân trần dẫm lên đá sỏi xước máu. Nàng chạy như bay, cảm giác như người nàng được làm bằng giấy vậy. Nhưng không kịp rồi. Vừa chạm chân đến con dốc đầu làng thì nước lũ đã tràn khắp nơi. Tiếng người gào khóc, tiếng đồ đạc đổ vỡ náo loạn. Già trẻ, lớn bé kịp túm vào áo nhau mò mẫm dầm mình dưới nước trong bóng đêm dạt lên gò cao. Trâu bò, lợn gà bơi loạn xị. Xoong nồi, rổ rá nổi lềnh phềnh. Nhưng rồi trời tối quá, chỉ nghe tiếng nước chảy ào ào, tiếng gió gầm rú quật ngã những cái cây trên sườn đồi. Nước dồn theo những lối ngõ trong làng chảy ra sông. Nước đã dâng đến ngực. Người làng hầu như đã bỏ lại đồ đạc, của cải để thoát thân. Nàng lội ngược dòng, bơi vào từng nhà trong làng, lặn ngụp từng xó xỉnh xem còn ai mắc kẹt. Có con lợn kẹp đầu vào cửa chuồng sặc nước giãy giụa. Nàng lấy hết sức kéo nó ra rồi bị một luồng nước hất văng đi.

Trước đó mấy đêm, có cô gái gánh một gánh cỏ tươi rơi từ vách đá trên cao xuống vực, trượt trên những hòn đá, lướt qua cả mặt sông đang đổ nước băng băng, vượt lên bờ, ngồi bình thản giữa đám rêu. Khuôn mặt như chưa hề đi qua sợ hãi. Lúc đang rơi từ trên cao xuống, cố gái thấy hình như có cái bóng đèn thủy tinh rơi ngay sau lưng, vỡ vụn trên đá sắc. Cô gái nhìn lại, mình không bị chảy máu hay xây xát gì cả, một bên vai hơi ê ẩm. Gánh cỏ đã trôi đâu mất. Cô bó gối nhìn lên bờ cao, chỉ đi bộ vài bước là lên mặt đê.

Trên đó, chắc hẳn là một thế giới khác. Cây lá và những mái nhà thấp thoáng hiện ra dưới nắng. Nhìn lại, ngay kia là sông chảy xiết, trên nữa là bãi đá tròn mênh mông, xa hơn là vách đá xám dựng đứng. Cô chải tóc và hát lên một bài hát hoang dã. Đám chim bồ câu bay xoay tròn quanh cô gái thành cái đĩa bay khổng lồ. Người làng đổ xô ra xem. Cô gái không phải người làng. Con gái làng này đi cắt cỏ thường có bạn, không ai đi một mình bao giờ. Nhưng đám bồ câu thì rất quen, nó thường sà xuống mổ đỗ lạc mới trồng của dân làng vào mỗi bình minh. Tối tối, chúng bay thành đám lớn về phía điếm canh đê bỏ hoang. Chắc của ông lão gù chuyên làm nghề đánh ống lươn. Mà người ta cũng chỉ đoán vậy thôi, không ai biết rõ. Nhiều thanh niên trong làng đã bẫy trộm lũ bồ câu về thịt, nhưng không thành. Đàn chim rất tai quái, chưa từng mắc bẫy. Có người bảo đám ấy thành tinh rồi, hiểu tiếng người.

Nàng định đi tìm cô gái ấy, nhất định phải gặp một lần. Đêm nay, nàng muốn xuống làng chơi, đi tìm cô gái cắt cỏ...Nhưng hình như cô ấy biến mất rồi...

Bà Xuyên vỗ vào lưng chồng khi nghe ông ú ớ nói mê. Bà làm sao quên được cái ngày kinh hoàng ấy. Lũ quét về, làm trôi hết nhà cửa, của cải đồ đạc. Lũ ban tối nên càng bất ngờ. Con gái lớn đi cắt cỏ không bao giờ về kịp. Vợ chồng ông bà bế đứa con gái nhỏ chạy thục mạng lên núi, đi vào mãi hang sâu trú ẩn. Không có thứ gì mang theo ngoài mấy bộ quần áo trên người. Ngày thứ tư, nước bùn vẫn mênh mông, xóm núi đã bị vùi lấp không dấu vết. Con nhỏ đói gào khóc xé ruột, ông Xuyên chỉ tìm được chút lá cây, quả rừng. May còn mang theo cái bật lửa trong túi áo vì thói quen hút thuốc lào. Mấy con nhái nướng cũng chỉ đỡ được cơn đói chú ít.

Tối ấy, hai vợ chồng ông ngồi ôm con, chỉ cầu mong lực lượng cứu trợ lên núi tìm người. Vừa thiu thiu ngủ gật, vợ ông véo tay ông. Một con rắn ráo bò vào cuộn tròn trong hang. Một tia sáng lóe lên, ông tìm cành cây to giết rắn rồi nướng lên. Cả nhà có một bữa no và sống sót. Ngày thứ sáu thì ba người bò ra được bìa rừng, cũng vừa hay gặp đoàn cứu trợ. Xóm cũ không còn, người cũ đã trôi đi hết, mấy gia đình xóm bên cùng gia đình ông tụ lại, được Nhà nước hỗ trợ. Ông đã rú lên một tiếng như xé toang lồng ngực khi trượt chân cuốn theo một cái cây.

Rồi vẫn phải sống, ông bà đoàn tụ, về lại xóm núi, dựng lại nhà cửa, lại trồng rau, cấy lúa, chăn bò, dồn sức nuôi bé Liên. Vào ngày xuân đi chơi, lúc dựa đầu vào gốc lim xanh, nhìn đám hoa dại nở rực rỡ trong nắng xuân ông đã ngộ ra một chuyện.

Ông bà Xuyên bắt đầu nuôi rắn ráo trâu. Nhiều nơi người ta nuôi bán cho nhà hàng khách sạn làm những món độc lạ cho thượng khách, nhưng ông Xuyên đi chợ lùng mua mấy con sắp bị bán mang về nuôi lớn rồi thả đi. Con nào đẻ trứng thì ấp cho nở rắn con. Chuồng nuôi kiểu như những hộc bàn, lót vải, giăng lưới, mát mùa hè, ấm mùa đông. Ông cứ nghĩ về nhân vật “nàng” của người kể chuyện. Ông quyết định sẽ nuôi rắn ráo để trả ơn đời, tạ ơn cứu mạng của nó với gia đình, và tạ tội khi ông đã giết rắn cứu sống vợ con... Trong giấc mơ ấy, ông biết con gái lớn đã siêu thoát, đã đi đến một thế giới khác nhiều hạnh phúc.

Sau mỗi lễ phóng sinh, mùa xuân dường như đẹp hơn, nối dài hơn. Sáng hôm sau, cả xóm núi được hưởng một ban mai lộng lẫy đầy hoa và nắng. Kỳ lạ nhất, dù có lạnh đến mấy, cứ sớm mồng Một đầu năm, quan gốc lim xanh, quanh ngôi miếu lan xuống dọc bờ suối chừng gần cây số đều nở một loài hoa dại vàng rực, sáng lấp lóa. Mỗi đêm Nguyên tiêu, dù rất nhiều người có thể nghe thấy tiếng sáo dặt dìu, mê hoặc, nhưng tuyệt nhiên không ai nhìn thấy cảnh tiên nữ nhảy múa, trừ ông Xuyên. Ông là người duy nhất ở xóm núi này nhìn thấy cảnh đàn rắn cùng múa dưới trăng với mỹ nhân.

Sau khi mang rượu cúng “tắm phép” cho lũ rắn ngoài chuồng, ông Xuyên ngồi bên khung cửa ung dung thổi sáo khúc “cùng hành quân giữa mùa xuân”. Ông cảm thấy sau mỗi ô lưới nhỏ kia những con rắn đang chăm chú nghe. Ông lại được chọn là người kể chuyện cho các thế hệ con cháu của vùng đất này. Núi Trầm và rừng trên núi vì thế vẫn quanh năm huyền bí và xanh tốt, kẻ xấu không được phép phá rừng. Nếu rừng xanh, núi thẳm bình yên, sẽ không bao giờ có câu chuyện lũ quét bi thảm nữa. Con cháu ông sẽ được an vui đời đời.

Tổng lợp nhiều nguồn