Bộ Xây dựng vừa có văn bản gửi bộ Tài chính đánh giá tình hình thực hiện Nghị định số 90/2023/NĐ-CP quy định mức thu, chế độ thu, nộp, miễn, quản lý và sử dụng phí sử dụng đường bộ.

Theo Bộ Xây dựng, một số quy định tại Nghị định 90 đã giúp cho công tác quản lý thu phí sử dụng đường bộ được thuận lợi hơn, do đã khắc phục được một số bất cập trong quy định tại Thông tư số 70/2021/TT-BTC.

Theo đó, số thu phí sử dụng đường bộ gia tăng hàng năm đã góp phần không nhỏ trong số tăng trưởng về thu ngân sách nhà nước hàng năm, là cơ sở để bố trí tăng kinh phí bảo trì, duy tu hệ thống giao thông đường bộ cả nước. Năm 2024 là năm đầu tiên tổng số thu phí sử dụng đường bộ vượt ngưỡng 14.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên việc thực hiện Nghị định 90 cũng bộc lộ một số bất cập như: nhiều xe bị tạm giữ, tạm thu hoặc hết hạn đăng kiểm không lưu thông nhưng vẫn bị truy thu phí; các thủ tục xác nhận xe dừng lưu hành vẫn thiếu hướng dẫn cụ thể, dễ gây khó khăn cho cơ quan đăng kiểm và doanh nghiệp.

Từ những hạn chế trên, Bộ Xây dựng đề xuất sửa đổi hàng loạt nội dung quy định mức thu, chế độ thu, nộp, miễn, quản lý và sử dụng phí sử dụng đường bộ.

Cụ thể, điểm d, khoản 2, Điều 2 nghị định này quy định: Xe kinh doanh vận tải thuộc doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã kinh doanh vận tải (gọi chung là doanh nghiệp) tạm dừng lưu hành liên tục từ 30 ngày trở lên không phải nộp phí.

Đại diện Bộ Xây dựng cho biết, trong thời gian qua đơn vị nhận được phản ánh của nhiều tổ chức, cá nhân về việc trong nghị định chỉ quy định xe kinh doanh vận tải tạm dừng lưu hành liên tục từ 30 ngày trở lên thuộc đối tượng không chịu phí sử dụng đường bộ.

“Điều này chưa đảm bảo tính công bằng cho tất cả các chủ xe. Vì vậy, Bộ Xây dựng đề nghị sửa điểm d, khoản 2, Điều 2 theo hướng tất cả các xe tạm dừng lưu hành liên tục từ 30 ngày trở lên đều thuộc đối tượng không chịu phí sử dụng đường bộ”, đại diện Bộ Xây dựng thông tin.

Đề xuất này nhận được nhiều ủng hộ. Lãnh đạo một trường tư thục ở Hà Nội cho biết, ngoài việc ký hợp đồng với các đơn vị cung cấp xe đưa đón học sinh, ông cũng mua 2 xe con phục vụ đi lại.

“Đến mùa hè, học sinh nghỉ học việc sử dụng xe đếm trên đầu ngón tay. Có xe cả tháng nằm nhà nhưng vẫn phải nộp phí sử dụng đường bộ. Dù số tiền không lớn nhưng rõ ràng việc thu phí là không thỏa đáng”, vị này nói.

Tuy nhiên, lãnh đạo trường học trên cũng băn khoăn hiện nay chỉ những xe đăng ký kinh doanh vận tải thuộc các hợp tác xã, doanh nghiệp mới đủ điều kiện làm thủ tục được ngừng lưu hành, miễn phí sử dụng đường bộ. Do đó, nếu đề xuất này được chấp thuận, ông cho rằng cơ quan quản lý cần có hướng dẫn cụ thể để các chủ phương tiện thực hiện. 

Bỏ tem thu phí đường bộ trên kính ô tô

Ngoài đề xuất trên, Bộ Xây dựng cũng đề xuất bỏ tem thu phí sử dụng đường bộ dán trên kính ô tô vì việc kiểm soát nghĩa vụ nộp phí đã tích hợp trên hệ thống quản lý thu phí.

Theo Bộ Xây dựng, mục đích của việc dán tem thu phí sử dụng đường bộ (phí được thu để bảo trì đường bộ) trên kính chắn gió ô tô là để hỗ trợ lực lượng chức năng kiểm tra việc nộp phí.

Việc dán tem thu phí này đã triển khai nhiều năm nhưng thực tế chưa có quy định rõ về cơ quan kiểm tra, xử phạt khi xe không dán tem hoặc không nộp phí sử dụng đường bộ.

Trong khi đó, việc kiểm soát nghĩa vụ nộp phí đã được tích hợp thông qua hệ thống quản lý thu phí và cổng thông tin điện tử của Cục Đăng kiểm Việt Nam.

Do vậy, Bộ Xây dựng nhận định việc bỏ tem thu phí sử dụng đường bộ không chỉ tiết kiệm chi phí hành chính, mà còn phù hợp với xu hướng chuyển đổi số trong công tác quản lý phương tiện, thu phí và kiểm tra dữ liệu liên ngành. 

Thay vì kiểm soát qua tem dán trên xe, chỉ cần tra cứu trên hệ thống sẽ biết xe đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính hay chưa, không cần dán tem để chứng minh.

Đề xuất của Bộ Xây dựng nhận được sự ủng hộ của Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam. Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội cho biết, hiện trên cả nước có gần 7 triệu ô tô, nên chi phí in ấn, phát hành và quản lý tem là rất lớn. Vì thế, việc bỏ tem không chỉ giảm chi phí mà còn tạo thuận lợi cho chủ xe và đơn vị đăng kiểm.