Cây đinh lăng được ví như nhân sâm cho người nghèo, hay được dùng ngâm rượu. Tôi dùng loại cây này trong nấu ăn được không? Xin chuyên gia tư vấn! (Ngọc Huyền, Hải Phòng)

Lương y Đỗ Minh Tuấn, Hội đông y Hà Nội tư vấn:

Đinh lăng, một loại cây quen thuộc trong vườn nhà ở Việt Nam, từ lâu được ví như “nhân sâm của người nghèo” nhờ những lợi ích sức khỏe vượt trội. Theo Đông y, đinh lăng có tính bình, vị nhạt, hơi đắng, được sử dụng rộng rãi để bồi bổ cơ thể, an thần và hỗ trợ điều trị mất ngủ. Cả lá và củ đinh lăng đều mang lại giá trị y học cao, được cả Đông y và y học hiện đại công nhận.

Lá đinh lăng chứa nhiều dưỡng chất quan trọng như vitamin B1, B2, B6, vitamin C và một số axit amin thiết yếu mà cơ thể không tự tổng hợp được. Ngoài ra, lá đinh lăng còn chứa các hoạt chất như saponin triterpen, tanin, glycosid, tăng cường năng lượng, giảm mệt mỏi, chống oxy hóa và kháng viêm.

Đặc biệt, các hoạt chất này cải thiện dẫn truyền thần kinh, giúp dễ buồn ngủ, ngủ sâu giấc hơn, đồng thời mang lại cảm giác sảng khoái, tỉnh táo sau khi thức dậy. Lá đinh lăng thường được dùng để nấu canh hoặc pha trà, phù hợp cho người mất ngủ hoặc căng thẳng.

Củ đinh lăng là bộ phận được đánh giá cao nhất, với công dụng bổ khí, bổ huyết và kiện tỳ. Đông y xem rễ đinh lăng như một vị thuốc quý, tăng cường lưu thông khí huyết, cải thiện sức khỏe toàn diện. Cụ thể, rễ đinh lăng mang lại 3 lợi ích nổi bật:

- Bổ khí: Các hoạt chất trong rễ đinh lăng kích thích sinh khí, tăng khả năng vận chuyển oxy và dưỡng chất qua máu, giúp cơ thể khỏe mạnh, giảm tình trạng uể oải, mệt mỏi. Người lao động nặng hoặc người cao tuổi thường sử dụng để cải thiện sức bền.

- Bổ huyết: Củ đinh lăng thúc đẩy quá trình tạo hồng cầu, cải thiện tuần hoàn máu, giảm triệu chứng da xanh xao, thiếu sức sống. Điều này đặc biệt hữu ích cho người thiếu máu hoặc phụ nữ sau sinh.

- Kiện tỳ dưỡng vị: Đông y cho rằng tỳ là gốc của khí huyết, tỳ vị khỏe giúp cơ thể hấp thu dưỡng chất tốt hơn. Rễ đinh lăng hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường chức năng tỳ vị, từ đó bồi bổ cơ thể bền vững.

Nếu bạn không muốn ngâm rượu, phơi khô nấu nước uống như trà, bạn có thể dùng trong nấu ăn.

Bạn có thể hầm gà ta trong 1,5-2 giờ với củ đinh lăng, thêm gừng để tăng tính ấm, giúp cơ thể hấp thu tối ưu. Món ăn này không chỉ bổ dưỡng mà còn làm dịu đau mỏi cơ xương, phù hợp cho người cao tuổi hoặc người suy nhược sau bệnh. Để đạt hiệu quả, nên dùng 2-3 lần/tuần, mỗi lần khoảng 20-30g rễ khô.

Thận trọng khi sử dụng đinh lăng

Thứ nhất, trong rễ đinh lăng chứa saponin, một hoạt chất có lợi nhưng nếu dùng quá liều có thể phá huyết, làm vỡ hồng cầu, dẫn đến các triệu chứng như mệt mỏi, nôn mửa, tiêu chảy. Do đó, chỉ nên dùng phần rễ, củ từ cây 3-5 tuổi, tránh cây quá già hoặc non.

Thứ hai, người huyết áp thấp, hay chóng mặt, hoa mắt cần sử dụng liều nhỏ, tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Không tự ý dùng rễ đinh lăng với liều cao hoặc chế biến không đúng cách.

Theo VietNamNet