Huyện Đầm Dơi (Cà Mau) có 43.703 hộ dân, với 176.054 nhân khẩu; có 9 thành phần dân tộc anh em cùng sinh sống; trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) có 1.784 hộ với 8.143 khẩu, chiếm 4,08% số hộ dân toàn huyện. Vùng DTTS của huyện có 3 xã khu vực III và 10 ấp đặc biệt khó khăn nằm ngoài xã khu vực III được thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719).

Thực hiện Dự án 1 “Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt”, bằng sự quan tâm sát sao của các cấp ủy, chính quyền, nhiều hộ gia đình người DTTS có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn huyện Đầm Dơi đã được hỗ trợ xây dựng nhà mới, dần ổn định cuộc sống, yên tâm phát triển sản xuất. 

Quá trình triển khai thực hiện còn gặp một số khó khăn

Theo đó, trong hai năm 2022 và 2023 triển khai thực hiện Dự án 1, huyện Đầm Dơi đã chủ động trong công tác rà soát đối tượng thụ hưởng, tổng hợp nhu cầu đầu tư và hỗ trợ các hộ gia đình. Việc rà soát, lựa chọn được thực hiện công khai, dân chủ từ cơ sở; đúng đối tượng, đúng định mức.

Tổng vốn ngân sách Trung ương năm 2022 là 522 triệu đồng. Tổng vốn năm 2023 là 5,138 tỷ đồng, trong đó: Ngân sách Trung ương là 4,738 tỷ đồng; ngân sách tỉnh là 400 triệu đồng. Giải ngân 5,660 tỷ đồng, đạt 100% so với kế hoạch đề ra.

Huyện đã hỗ trợ đất ở cho 06 hộ với tổng vốn thực hiện là 264 triệu đồng; hỗ trợ nhà ở cho 94 hộ với tổng vốn thực hiện là 4,136 tỷ đồng; hỗ trợ chuyển đổi nghề cho 78 hộ với tổng vốn thực hiện là 780 triệu đồng; hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 160 hộ với tổng vốn thực hiện là 480 triệu đồng.

Cùng với đó, UBND huyện đã chỉ đạo các đơn vị tổ chức thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến trong đồng bào DTTS nội dung triển khai thực hiện các dự án thuộc Chương trình MTQG 1719 trên địa bàn. Đặc biệt là thông tin chi tiết về nội dung chính sách, đối tượng hưởng lợi được hỗ trợ đất ở, nhà ở, đất sản xuất, chuyển đổi nghề, nước sinh hoạt thuộc Dự án 1;

Phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh tổ chức 06 lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức nâng cao năng lực cộng đồng triển khai thực hiện Chương trình MTQG 1719 trên địa bàn huyện tại các xã có đông đồng bào DTTS sinh sống.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện còn gặp một số khó khăn trong việc huy động và bố trí nguồn lực, chủ yếu được đảm bảo từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước. Định mức hỗ trợ về nội dung đất ở, nhà ở và chuyển đổi nghề là quá thấp so với nhu cầu và điều kiện cụ thể của từng địa phương; hộ thụ hưởng các chính sách đều có hoàn cảnh kinh tế rất khó khăn, không có điều kiện đối ứng vốn cùng với hỗ trợ của ngân sách Nhà nước để thực hiện.

Các đối tượng thụ hưởng Chương trình chỉ được nhận hỗ trợ một lần; trong khi một số đối tượng hiện tại có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn (chưa thoát nghèo) và một số đối tượng thực hiện dự án phát triển sản xuất không đạt hiệu quả thì không được tiếp tục hỗ trợ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến công tác giảm nghèo của địa phương.

Thời gian tới, để triển khai thực hiện hiệu quả Dự án 1, huyện Đầm Dơi đã đưa ra một số kiến nghị cụ thể như: Tiếp tục xem xét hỗ trợ lần 2 cho một số đối tượng hiện nay có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn (chưa thoát nghèo) và một số đối tượng thực hiện dự án phát triển sản xuất chưa đạt hiệu quả.

Đồng thời đề xuất xem xét nâng mức hỗ trợ đối với nội dung đất ở, nhà ở và chuyển đổi nghề, nhằm tạo điều kiện nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào DTTS và miền núi.