GS.TS Lê Anh Vinh, Viện trưởng Viện Khoa học giáo dục Việt Nam.

Đây là những chia sẻ của GS.TS Lê Anh Vinh, Viện trưởng Viện Khoa học giáo dục Việt Nam tại tọa đàm “Để trẻ em Việt lớn lên với tuổi thơ không áp lực”.

Tỷ lệ trẻ em gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần ngày càng cao

Theo ông Vinh, hiện nay tỷ lệ trẻ em Việt gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần ngày càng cao. Áp lực này không chỉ đến với các bậc học cao mà còn đến cả với bậc tiểu học, THCS. Theo một báo cáo, nhiều học sinh phải học trên 10 giờ mỗi ngày, dẫn đến việc chỉ được ngủ dưới 8 giờ mỗi ngày.

Riêng ở bậc tiểu học, những năm qua, Bộ GD-ĐT đã có rất nhiều thay đổi trong kiểm tra, đánh giá để giải tỏa áp lực cho học sinh. Một trong những thay đổi là không đánh giá bằng điểm số. Về vấn đề này, GS.TS Lê Anh Vinh từng thực hiện một nghiên cứu liên quan đến việc đánh giá kết quả học tập của học sinh, trong đó chia làm 3 nhóm: "Chỉ được chấm điểm", "vừa chấm điểm vừa nhận xét", "chỉ có nhận xét của thầy cô".

Kết quả nghiên cứu cho thấy, nhóm học sinh "chỉ được chấm điểm" và "vừa chấm điểm vừa nhận xét" sẽ không có sự cải thiện nhiều, trong khi nhóm "chỉ có nhận xét của thầy cô" mới có cải thiện tốt cho học sinh. Kết quả này, theo ông Vinh, có thể ngược với suy nghĩ của nhiều người.

“Nhóm vừa có điểm số, vừa có nhận xét không tốt hơn nhóm học sinh chỉ có nhận xét, bởi khi đã có điểm số, không còn ai quan tâm đến lời nhận xét và cốt lõi vấn đề ở phía học sinh. Do đó, điểm số không phải tất cả”, ông Vinh nói.

Ông Vinh cho rằng, tiểu học là bậc học nền tảng để rèn luyện phẩm chất, tính cách, thái độ của một đứa trẻ chứ không phải để nhồi nhét kiến thức, lấy thành tích nhiều nhất có thể. Tuy nhiên, người lớn lại luôn có áp lực phải làm gì đó để nhìn thấy được và cái nhìn được dễ nhất chính là điểm số, thành tích qua các kỳ thi. 

"Nhiều phụ huynh có xu hướng đặt kỳ vọng quá cao vào con cái, nghĩ rằng con đạt toàn điểm 10, đạt giải Toán, tiếng Anh, trở thành quán quân là kỳ vọng cao. Nhưng nếu coi đó là mục tiêu lớn nhất với giáo dục, đặc biệt là giáo dục tiểu học thì tôi nghĩ đó là kỳ vọng thấp.

Kỳ vọng cao là đứa trẻ phải phát triển tự tin, có nền tảng tốt nhất để các con bước đi đường dài chứ không phải bước đi nhanh nhất có thể trong những bước đi đầu tiên”, ông Vinh nói.

"Con hãy cứ vào phòng thi bằng tình yêu với môn Toán"

Với vai trò 10 năm dẫn đoàn tham dự kỳ thi Olympic Toán quốc tế, GS.TS Lê Anh Vinh ấn tượng về câu chuyện của một học sinh trong đội tuyển ông từng dẫn đoàn. Vào buổi tối trước khi kỳ thi Olympic diễn ra, ông thường đưa học sinh đi ăn, ra quán nước nói chuyện. Có một học sinh rất căng thẳng nói với ông: "Chỉ còn 2 ngày nữa thôi sẽ không cần phải thi Toán nữa".

Theo ông, câu chuyện này sẽ rất bình thường nếu như đó là lời của một học sinh bình thường. Còn đây là một trong 6 học sinh đội tuyển Toán quốc tế của Việt Nam.

“Câu nói đó cho thấy học trò này đang áp lực lớn tới thế nào. Tôi đã nói với con rằng, thầy không có KPI nào cho việc năm sau phải tốt hơn năm trước. Cá nhân thầy không áp lực, bố mẹ chỉ cần thành tích đến đây cũng đã rất tự hào rồi. Do đó, hai ngày tới con hãy cứ vào phòng thi với tâm trạng thoải mái nhất như một học sinh tiểu học, thi bằng tình yêu với môn Toán lớn nhất có thể và đó là 6 bài toán đẹp nhất, thú vị nhất đời học sinh của con”, ông Vinh nhớ lại.

Cậu bé năm đó hiện đã bảo vệ xong tiến sĩ tại một trường đại học hàng đầu ở Mỹ. Theo GS Lê Anh Vinh, việc giải tỏa áp lực với học sinh vô cùng quan trọng.

“Đích đến của kỳ thi chỉ là một phần rất nhỏ. Kết quả học sinh ấy có là nhà vô địch hay không cũng rất nhỏ. Cái lớn hơn chính là chặng đường chúng ta đi và đi như thế nào mới là điều quan trọng nhất”, ông Vinh nói.
 
Theo Vietnamnet