Quyền thành lập hộ kinh doanh

Nghị định 168/2025/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp, có hiệu lực từ 1/7, quy định hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên trong gia đình đăng ký thành lập và phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ.

Trường hợp hộ kinh doanh do các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập thì các thành viên phải có văn bản ủy quyền cho một người đại diện trong quá trình hoạt động kinh doanh. Văn bản ủy quyền này phải được công chứng hoặc chứng thực theo quy định.

Cá nhân, thành viên hộ gia đình là công dân Việt Nam có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của Bộ luật Dân sự có quyền thành lập hộ kinh doanh theo quy định tại nghị định này, trừ các trường hợp sau đây: 

- Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị tạm giam, đang chấp hành hình phạt tù, đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở cai nghiện bắt buộc, cơ sở giáo dục bắt buộc hoặc đang bị tòa án cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định;

- Người không được thành lập hộ kinh doanh theo quy định của luật.

Theo Nghị định 168, hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối và những người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, kinh doanh thời vụ, làm dịch vụ có thu nhập thấp không phải đăng ký hộ kinh doanh, trừ trường hợp kinh doanh các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy định mức thu nhập thấp áp dụng trên phạm vi địa phương. Trường hợp có nhu cầu thành lập hộ kinh doanh, các đối tượng này đăng ký hộ kinh doanh theo quy định tại nghị định này.

Điều kiện cấp giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh

Nghị định 168 nêu rõ, giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh là văn bản bằng bản giấy hoặc bản điện tử mà cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã cấp cho hộ kinh doanh, ghi lại thông tin đăng ký hộ kinh doanh do người thành lập hộ kinh doanh, hộ kinh doanh đăng ký. Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh đồng thời là giấy chứng nhận đăng ký thuế của hộ kinh doanh.

Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh được cấp cho hộ kinh doanh. 

Hộ kinh doanh được cấp giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh khi có đủ các điều kiện sau đây: ngành, nghề kinh doanh không bị cấm đầu tư kinh doanh; tên hộ kinh doanh được đặt theo đúng quy định; có hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh hợp lệ; nộp đủ lệ phí theo quy định.

Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh được cấp trên cơ sở thông tin trong hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh do người thành lập hộ kinh doanh hoặc hộ kinh doanh tự kê khai và tự chịu trách nhiệm.

Hộ kinh doanh có quyền hoạt động kinh doanh kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận, trừ trường hợp kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.

Trường hợp hộ kinh doanh đăng ký ngày bắt đầu hoạt động kinh doanh sau ngày được cấp giấy chứng nhận, thì hộ kinh doanh được quyền hoạt động kể từ ngày đăng ký đó, trừ trường hợp hoạt động ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.

Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh không phải là giấy phép kinh doanh.

Trường hợp hộ kinh doanh được cấp giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh mới, thì giấy chứng nhận của các lần trước đó không còn hiệu lực.

Trường hợp sau thời hạn quy định mà cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã không cấp giấy chứng nhận đăng ký, hoặc không ra thông báo yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ thì người thành lập hộ kinh doanh hoặc hộ kinh doanh có quyền khiếu nại, tố cáo theo quy định.