Bà Đào Thu Phương: Thị trường tuyển dụng CNTT đầu năm 2025 đang chứng kiến sự chênh lệch giữa cung và cầu: nhu cầu tuyển dụng giảm nhẹ 2%, trong khi số lượng lao động tìm việc tăng tới 18%. Thực trạng này bắt nguồn từ một số nguyên nhân chính sau:

Thứ nhất, nhu cầu tuyển dụng CNTT bắt đầu giảm tốc từ năm 2023, khi thị trường công nghệ bước vào giai đoạn điều chỉnh sau thời kỳ tăng trưởng nóng và chạy đua tuyển dụng. Tác động của suy thoái kinh tế toàn cầu càng khiến các doanh nghiệp công nghệ buộc phải siết chặt ngân sách, tập trung giữ chân nhân sự chủ chốt thay vì tiếp tục mở rộng đội ngũ như trước.

Thứ hai, sự phát triển nhanh chóng của AI đang làm thay đổi cục diện nhân sự CNTT, đặc biệt ở các vị trí cấp thấp. Nhiều công việc như viết mã cơ bản, kiểm thử phần mềm hay bảo trì hệ thống có thể được AI xử lý hiệu quả hơn, khiến người lao động, đặc biệt là lập trình viên mới ra trường, đứng trước yêu cầu phải nâng cấp kỹ năng hoặc chuyển hướng nghề nghiệp. Việc áp dụng AI cũng khiến doanh nghiệp có xu hướng ưu tiên tối ưu hiệu suất thay vì tuyển mới.

Như vậy, bức tranh hiện nay phản ánh một giai đoạn điều chỉnh cần thiết để thị trường quay lại trạng thái cân bằng hơn: doanh nghiệp thắt chặt tuyển dụng, trong khi nguồn cung nhân lực, đặc biệt là nhân sự trẻ, lại gia tăng. Từ đó, sẽ dẫn đến câu chuyện cạnh tranh cao, đòi hỏi ứng viên phải đầu tư nhiều hơn vào năng lực chuyên môn, kỹ năng ngoại ngữ và khả năng làm việc với công nghệ mới như AI để giữ vững lợi thế cạnh tranh.

Xu hướng phát triển mạnh mẽ của AI đang khiến người lao động và ứng viên tìm việc ngành CNTT phải đối mặt với những những thách thức gì, thưa bà?

Tôi cho rằng, AI không trực tiếp thay thế nhân sự CNTT, nhưng đang âm thầm loại bỏ những người chỉ làm các công việc có thể dễ dàng lặp lại và mô hình hóa. AI rất giỏi trong việc tổng hợp, tái sử dụng và thực thi những quy trình mà hàng nghìn người từng làm theo cách giống nhau. Những tác vụ phổ biến, có dữ liệu đủ lớn để huấn luyện mô hình, sẽ nhanh chóng được AI thực hiện hiệu quả và nhanh hơn với chi phí thấp hơn.

Tuy nhiên, điều mà doanh nghiệp thực sự cần từ con người, và AI không thể thay thế, là khả năng tạo ra những giải pháp mới, cho những vấn đề chưa từng có tiền lệ.

Về bản chất, AI hoạt động dựa trên dữ liệu đầu vào đã tồn tại. Với những tình huống chưa có dữ liệu hoặc chưa từng xảy ra, AI chưa thể tự tạo ra giải pháp có thể áp dụng hiệu quả trong thực tế. Đây chính là giới hạn lớn nhất và cũng là khoảng trống mà con người cần lấp đầy.

Vì thế, thách thức lớn nhất của người làm trong ngành CNTT hiện nay không phải là "bị AI thay thế", mà là phải biết sử dụng AI một cách chủ động, thông minh.

Hãy để AI làm những việc AI giỏi, từ đó giải phóng thời gian và nguồn lực để tập trung vào những phần việc mang tính sáng tạo, định hướng chiến lược và đổi mới, những gì chỉ con người mới làm được. Đây không chỉ là cách để thích nghi, mà còn là điều kiện tiên quyết để người lao động giữ được vai trò dẫn dắt trong thế giới công nghệ thay đổi không ngừng.

Nhân sự CNTT vẫn nằm trong nhóm có thu nhập cao 

Theo ghi nhận của Vieclam24, những vị trí cụ thể nào đang “khát” nhân lực công nghệ hơn cả?

Mặc dù thị trường đang chững lại nhẹ, các vị trí công nghệ chuyên sâu và lập trình viên có kinh nghiệm vẫn đang thiếu hụt nghiêm trọng. Trong đó, nổi bật nhất là các vai trò như kỹ sư AI, chuyên gia bảo mật, kỹ sư dữ liệu, và chuyên gia điện toán đám mây, bởi đây là các lĩnh vực then chốt trong chuyển đổi số và khó tìm người có chuyên môn cao. 

Cùng với kỹ sư AI, kỹ sư dữ liệu và chuyên gia điện toán đám mây, chuyên gia bảo mật cũng là vị trí đang "khát" nhân lực. Ảnh minh họa: T.U
Lập trình viên Back-end, Front-end, Full-stack tiếp tục có nhu cầu lớn. DevOps và lập trình viên di động cũng được săn đón trên thị trường lao động, do xu hướng tự động hóa, CI/CD và nhu cầu phát triển ứng dụng đa nền tảng.

Ngoài ra, nhân sự thông thạo các ngôn ngữ lập trình như JavaScript, Java, PHP, C#/.NET và Python vẫn được ưu tiên tuyển dụng, trong đó JavaScript gần như là yêu cầu bắt buộc.

Trong bối cảnh doanh nghiệp vẫn khát nhân lực CNTT chất lượng cao, xin bà chia sẻ rõ hơn về mức lương của nhân sự ngành này?

Nhìn chung, ngành CNTT vẫn nằm trong nhóm có mức thu nhập cao nhất thị trường lao động hiện nay. Điều này không chỉ xuất phát từ tính chất chuyên môn cao, mà còn phản ánh áp lực đổi mới liên tục trong lĩnh vực này. 

Khi tốc độ thay đổi công nghệ ngày càng nhanh, đặc biệt với sự phát triển mạnh mẽ của AI và các nền tảng mới, doanh nghiệp buộc phải đầu tư vào những nhân sự có khả năng học nhanh, làm chủ công nghệ và triển khai hiệu quả trong thời gian ngắn. Tốc độ thay đổi công nghệ quá nhanh buộc doanh nghiệp phải chọn, hoặc đi nhanh với người thật sự giỏi, hoặc chấp nhận bị bỏ lại. Đây là lý do vì sao mức lương trong ngành không ngừng được đẩy lên, đặc biệt ở những vị trí mang tính chiến lược.

Các lĩnh vực công nghệ mới như AI, an ninh mạng, dữ liệu lớn hay DevOps đangcó nhu cầu tuyển dụng cao cùng mức đãi ngộ hấp dẫn, nhất là ở những vai trò chuyên sâu như kỹ sư AI hay chuyên gia bảo mật. Những vị trí này không chỉ khan hiếm về nguồn nhân lực, mà còn đóng vai trò then chốt trong việc triển khai hệ thống thông minh, bảo vệ hạ tầng số và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi số.

Về mặt bằng thu nhập, nhân sự mới vào nghề thường có mức lương khởi điểm khá tốt so với các ngành khác. Với những người có từ vài năm kinh nghiệm trở lên, đặc biệt nếu có năng lực thực chiến ở các lĩnh vực công nghệ đang được thị trường ưu tiên, mức thu nhập có thể cao hơn nhiều mặt bằng chung.

Với các vị trí trưởng nhóm kỹ thuật hoặc quản lý cấp trung, thu nhập còn cao hơn đáng kể nhờ vai trò định hướng công nghệ và kết nối giữa kỹ thuật với chiến lược vận hành.

Dù nhu cầu tuyển dụng toàn ngành có phần chững lại trong ngắn hạn, bài toán thiếu hụt nhân sự chất lượng cao vẫn còn nguyên. Doanh nghiệp sẵn sàng cạnh tranh bằng các chính sách đãi ngộ linh hoạt như lương thưởng tốt, cơ hội đào tạo chuyên sâu và lộ trình thăng tiến rõ ràng để thu hút và giữ chân nhân tài công nghệ.