Bệnh tim và ung thư là hai nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Hiện nay, các phương pháp sàng lọc cho từng loại bệnh thường yêu cầu xét nghiệm lâm sàng và đôi khi kèm theo những mũi kim không mấy dễ chịu.

Mới đây, một nghiên cứu quốc tế gợi ý rằng chỉ một hành động đơn giản có thể giúp dự đoán phần nào nguy cơ tử vong do hai nguyên nhân trên. Điểm đặc biệt là bài kiểm tra này không cần thiết bị, chỉ cần có người giám sát.

Được công bố trên tạp chí Tim mạch Dự phòng châu Âu, nghiên cứu dựa trên bài kiểm tra Ngồi - Đứng (SRT), vốn được dùng để đánh giá khả năng vận động và các vấn đề sức khỏe liên quan. Nhóm tác giả gồm các nhà khoa học từ Brazil, Phần Lan và Đại học Stanford (Mỹ) đã phân tích dữ liệu của hơn 4.000 người trưởng thành, từ 46 đến 75 tuổi, chuyển từ tư thế ngồi sang đứng mà không dùng tay.

Trong bài kiểm tra, khả năng ngồi và đứng không dùng tay được chấm trên thang điểm 0-5. Mỗi lần người tham gia dùng tay hoặc gối để chống, trừ 1 điểm và trừ thêm 0,5 điểm nếu có dấu hiệu không vững. Tổng điểm tối đa là 10, bằng cách cộng điểm ngồi và đứng. Các nhà nghiên cứu chia số người tham gia thành 5 nhóm để so sánh.

Sau 12 năm theo dõi, nghiên cứu xác nhận mối liên hệ: những người có điểm SRT thấp có nguy cơ tử vong sớm hơn. Ngay cả khi loại trừ các ca tử vong do tai nạn hay Covid-19, tổng điểm thấp vẫn liên quan rõ ràng với nguy cơ tử vong, chủ yếu do bệnh tim mạch, ung thư và bệnh đường hô hấp.

Nhóm nghiên cứu cho biết: “Gần 50% số người không thể tự đứng dậy từ sàn, một nhiệm vụ cơ bản để duy trì khả năng tự chủ, đã tử vong trong vòng 10 năm”. Những người có điểm thấp còn có nguy cơ tử vong gấp 5-6 lần trong 10 năm tiếp theo so với người đạt điểm tối đa. Ngược lại, những người có thể đứng dậy không cần hỗ trợ có tỷ lệ tử vong rất thấp - chỉ khoảng 4% do nguyên nhân tự nhiên và 1% do bệnh tim. Những người đạt 8 điểm trở lên thường sống lâu nhất.

Các tác giả lưu ý đây là nghiên cứu quan sát, nên chưa thể khẳng định chính xác tại sao điểm đứng - ngồi lại liên quan tuổi thọ. Tuy nhiên, các nghiên cứu trước đây cho thấy người có mỡ thừa, cơ bắp yếu, khớp cứng hoặc cân bằng kém dễ mắc bệnh hoặc chấn thương, ảnh hưởng sức khỏe theo thời gian. Nhà nghiên cứu về tuổi thọ Dan Buettner cũng chỉ ra rằng ở những vùng trường thọ, người trưởng thành thường ngồi trên sàn để ăn hoặc cầu nguyện, có sức mạnh cơ bắp giúp duy trì hoạt động thể chất và xã hội.

Nếu bạn quan tâm, có thể hỏi bác sĩ về bài kiểm tra ngồi - đứng như một công cụ đơn giản và an toàn để đánh giá thể lực. Nếu điểm thấp, việc tăng cường sức mạnh, cải thiện cân bằng và duy trì vận động là cách thông minh để chăm sóc sức khỏe.

Theo VietNamNet