Fatima el Idrissi kiếm được 34 USD môt giờ từ công việc tiệt trùng dụng cụ phẫu thuật, gấp đôi thu nhập cũ khi làm bảo mẫu.

Cô chỉ tình cờ biết công việc này qua một video trên Facebook. Sau đó, Fatima đăng ký chương trình đào tạo tại Cao đẳng Cộng đồng LaGuardia, nơi liên kết trực tiếp với các bệnh viện. Chưa đầy một năm đào tạo và thực tập, cô được nhận vào làm tại Northwell Health, hệ thống y tế lớn nhất bang New York.

"Trước đây tôi chưa từng nghe đến công việc này," Fatima, bà mẹ ba con, 38 tuổi, nói. "Giờ tôi đã đặt chân vào bệnh viện và còn nhiều cơ hội phát triển khác".

Hành trình của cô phản ánh nghịch lý của thị trường lao động Mỹ. Hàng triệu vị trí thu nhập khá, ổn định vẫn bỏ trống vì người lao động không biết hoặc không tin đầu tư học nghề sẽ xứng đáng.

Theo Viện Burning Glass, năm 2024 có 6,2 triệu vị trí việc làm không yêu cầu bằng đại học, 72% rơi vào nhóm đang thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng, từ kỹ thuật viên phóng xạ, kiểm soát không lưu đến nhân viên tiệt trùng dụng cụ y tế.
 
Thị trường việc làm Mỹ vẫn chủ yếu hoạt động theo "vận may cá nhân". Người may mắn có định hướng sớm thì ổn, phần lớn còn lại tìm việc qua lời truyền miệng, kinh nghiệm cá nhân hoặc Google.

Thiếu hệ thống hướng nghiệp đồng bộ, nhiều người học nhầm, chọn sai nghề, dẫn đến thất nghiệp hoặc kẹt trong công việc thu nhập thấp.

"Chúng ta cần một hệ thống hướng nghiệp rõ ràng", Robert Espinoza, CEO tổ chức National Skills Coalition, nói. "Nếu không, người lao động dễ tiêu tốn tiền bạc vào những khóa học đắt đỏ nhưng kém chất lượng, rồi mắc kẹt trong công việc bấp bênh".

Để thay đổi thực trạng, Cao đẳng Cộng đồng LaGuardia đã xây dựng các chương trình đào tạo bám sát nhu cầu tuyển dụng. Năm 2015, trường khởi động chương trình đào tạo kỹ thuật viên tiệt trùng dụng cụ phẫu thuật. "Nếu đào tạo của tôi sát với nhu cầu doanh nghiệp, sinh viên sẽ tự tìm đến", hiệu trưởng Kenneth Adams khẳng định.

Mức lương khởi điểm khoảng 50.000 - 70.000 USD/năm là bước đệm vững chắc để tiến lên các vị trí cao hơn như kỹ thuật viên hình ảnh y học hay kỹ thuật viên phẫu thuật, theo bà Rebecca Hanson, giám đốc một liên minh đào tạo nghề tại California.

"Người lao động chỉ dám đầu tư học nghề khi họ thấy trước cơ hội việc làm", bà Hanson nói.

LaGuardia là một trong số ít trường làm được điều đó. Học phí cho khóa đào tạo kỹ thuật viên tiệt trùng chỉ 1.500 USD, phần lớn sinh viên nhận học bổng. Sau khi hoàn thành lý thuyết, họ thực tập 400 giờ không lương tại bệnh viện. Khoảng 80% sinh viên có việc làm chính thức ngay sau đó, nhiều người được nhận tại nơi từng thực tập.

Shyann Lynch, cựu quản lý nhà hàng, đến với LaGuardia sau khi gõ Google cụm từ "công việc lương cao, đào tạo ngắn hạn".

Trước đó, cô từng học công nghệ chẩn đoán hình ảnh nhưng bỏ dở vì khóa học kéo dài. Với chương trình tiệt trùng dụng cụ, Shyann chọn con đường ngắn và thực tế hơn.

Chính nhờ những nhân viên như Shyann và Fatima, những hệ thống y tế lớn như Northwell Health đã có nguồn nhân lực ổn định.

"Trước kia, tuyển người cho vị trí này rất khó", Alyssa Cugini, phụ trách chương trình tiệt trùng dụng cụ tại Northwell, nói. "Giờ mọi chuyện đã khác".