ĐĂNG NHẬP
Mức đề xuất 15,5 triệu đồng/tháng còn thấp
Dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân đang được Bộ Tư pháp thẩm định, Bộ Tài chính đề xuất chọn phương án 2 về mức giảm trừ gia cảnh.
Theo đó, đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng; người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6,2 triệu đồng/tháng.
Theo Bộ Tài chính, khi nâng mức giảm trừ gia cảnh, hầu hết người nộp thuế ở bậc 1 sẽ không còn phải nộp thuế. Một phần cá nhân nộp thuế ở bậc 2 chuyển sang diện không phải nộp thuế hoặc chuyển xuống nộp thuế ở bậc 1. Tương tự, những cá nhân ở các bậc thuế còn lại đều được giảm số thuế thu nhập cá nhân phải nộp.
Tuy nhiên, chia sẻ với PV VietNamNet, ông Nguyễn Ngọc Tịnh, Phó Chủ tịch Hội Tư vấn và đại lý thuế TPHCM, đánh giá, phương án đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh mà Bộ Tài chính đề xuất còn quá thấp, không đáp ứng nhu cầu tối thiểu của người nộp thuế.
Theo ông Tịnh, mức giảm trừ gia cảnh ít nhất phải bằng mức thu nhập bình quân GDP đầu người trở lên để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người dân. Nếu không, chính sách sẽ khó đảm bảo sau khi nộp thuế, người dân vẫn có khả năng tích lũy thu nhập.
"Nhu cầu tích lũy để phòng ngừa cho các biến cố, sự cố trong cuộc sống là kỳ vọng của người nộp thuế. Nếu nộp thuế xong mà lại trở thành gánh nặng, không đủ tích lũy, thậm chí khó trang trải các nhu cầu thiết yếu hàng ngày như ăn uống, đi lại, giáo dục, y tế... thì chính sách chưa thực sự hợp lý", ông Tịnh phân tích.
Chuyên gia đề xuất Chính phủ cần sớm áp dụng mức giảm trừ gia cảnh mới ngay trong năm 2025. Ảnh: Nam Khánh
Ông cho rằng, mức giảm trừ gia cảnh nâng lên cho người nộp thuế là 15,5 triệu đồng/tháng như đề xuất hiện nay đã lạc hậu, nhất là khi phải chờ đến kỳ tính thuế năm 2026 (tức đến năm 2027 mới quyết toán thuế).
“Trong khi đó, chi phí sinh hoạt và lạm phát có thể biến động mạnh, khiến mức giảm trừ này nhanh chóng lạc hậu. Do đó, khi xây dựng chính sách cần có tầm nhìn, để khi đi vào cuộc sống vừa khuyến khích cá nhân nộp thuế hăng say làm việc, vừa đảm bảo sau thuế vẫn có điều kiện tích lũy”, ông Tịnh nhấn mạnh.
Vị chuyên gia đề xuất, nâng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế lên 18 triệu đồng/tháng.
Đối với người phụ thuộc, sau khi Luật Thuế thu nhập cá nhân được sửa đổi và cho phép khấu trừ chi phí giáo dục, y tế, cũng cần được nâng mức giảm trừ gia cảnh. Trước mắt, ông kiến nghị nâng lên bằng 50% người nộp thuế, tương đương lên 9 triệu đồng/tháng/người; sau đó, tiến tới ngang bằng với mức giảm trừ của người nộp thuế.
Trong khi đó, PGS.TS Phạm Mạnh Hùng, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Khoa học Ngân hàng, Học viện Ngân hàng, đánh giá, thời điểm này, mức đề xuất nâng giảm trừ gia cảnh lên 15,5 triệu đồng cho người nộp thuế và 6,2 triệu đồng cho người phụ thuộc giúp nới đáng kể ngưỡng chịu thuế, đặc biệt đối với các hộ gia đình trẻ ở đô thị.
Người có thu nhập 15-20 triệu đồng/tháng gần như không phải nộp thuế, hoặc nộp rất thấp sau khi trừ bảo hiểm và các khoản giảm trừ.
Tuy nhiên, Việt Nam thường áp dụng điều chỉnh theo “ngưỡng”, tức chỉ xem xét khi CPI tích lũy vượt 20%. Điều này tiềm ẩn rủi ro trễ nhịp, nếu chi phí nhà ở, giáo dục, y tế hay lạm phát trong vài năm tới tăng nhanh, sức “bảo hộ” của mức giảm trừ gia cảnh theo đề xuất mới sẽ giảm dần trước khi có đợt điều chỉnh tiếp theo.
Vì vậy, về mặt kỹ thuật, nên kèm theo cơ chế rà soát định kỳ (2-3 năm/lần) thay vì đợi CPI vượt một ngưỡng lớn mới xem xét điều chỉnh.
Kiến nghị giảm trừ gia cảnh mới áp dụng ngay năm 2025
Đáng chú ý, Phó Chủ tịch Hội Tư vấn và đại lý thuế TPHCM kiến nghị, nghị quyết cần có hiệu lực ngay trong năm nay thay vì chờ đến 2026.
“Dự thảo hiện quy định áp dụng cho kỳ tính thuế năm 2026, tức người nộp thuế phải chờ đến tháng 3/2027 mới quyết toán, là quá lâu. Trong khi tháng 3-4/2026 mới đến hạn quyết toán thuế của năm 2025, hoàn toàn có cơ sở để áp dụng sớm nhằm đáp ứng mong mỏi của người nộp thuế”, ông lưu ý.
Theo ông Tịnh, số thuế từ người làm công ăn lương chiếm tỷ trọng cao trong nguồn thu thuế thu nhập cá nhân và những năm qua vẫn liên tục gia tăng. Vì vậy, Chính phủ cần sớm áp dụng mức giảm trừ gia cảnh mới để khuyến khích, tạo động lực cho người lao động tại các doanh nghiệp, tổ chức.
Đồng quan điểm, TS Nguyễn Ngọc Tú, giảng viên Trường ĐH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội, cũng đề xuất cần áp dụng ngay mức giảm trừ gia cảnh mới cho kỳ tính thuế năm 2025, thay vì chờ đến kỳ tính thuế năm 2026. Nếu chờ một năm nữa mới áp dụng thì quy định càng trở nên lạc hậu, tăng gánh nặng cho người nộp thuế.
Ông cho hay, trong trường hợp Quốc hội thông qua nghị quyết tại kỳ họp tháng 10 tới, thì đến tháng 3-4/2026 mới là thời điểm quyết toán thuế thu nhập cá nhân của năm 2025. Như vậy, về mặt kỹ thuật, việc áp dụng ngay là hoàn toàn khả thi, không gây trở ngại.
Theo Nguyễn Lê (Vietnamnet)
